Veiligheid naar een hoger plan!
Schakel de hulp in van jouw informele leiders
Veiligheid staat bij veel organisaties hoog op de agenda. En terecht, want arbeidsongevallen kunnen leiden tot ernstig letsel en hebben altijd grote impact op de direct betrokkenen. Het laatste decennium hebben we flinke stappen gezet in de goede richting. We voeren met regelmaat risicoanalyses uit. Ook besteden we steeds meer aandacht aan procedures en afspraken die veilig werken mogelijk maken. En in de gevallen dat het toch (bijna) mis gaat voeren we grondige analyses uit om de oorzaken te achterhalen. Zijn we er dan? Welnee. We kunnen nog altijd een stap verder gaan in het vergroten van veiligheid, maar dat vraagt wel om een andere benadering.
De wereld van nu is zeer dynamisch. In deze snel veranderende omgeving moeten organisaties zich gemakkelijk kunnen aanpassen, zo veranderen bijvoorbeeld de ‘spelregels’ rondom veiligheid frequent. Voor professionals is het best lastig om hun werk veilig te doen als de werkelijkheid iedere dag anders is. Dat maakt dat het niet voldoende is om medewerkers te attenderen op de veiligheidsinstructies. Het is noodzakelijk om ze daarnaast te trainen over hoe te handelen ten tijde van onvoorziene situaties. Als professionals zich verantwoordelijk gaan voelen en de juiste keuzes durven maken, dan werk je pas écht aan veiligheid!
Hebben we dan helemaal geen procedures of instructies meer nodig? Natuurlijk wel. Want voor een groot deel van het werk geldt dat standaardiseren juist erg waardevol is, ook als het gaat om veilig werken. Grote vraag blijft hoe we ervoor kunnen zorgen dat die zorgvuldig opgestelde instructies daadwerkelijk worden opgevolgd. Het antwoord ligt voor een aanzienlijk deel in de kracht van de groep en de sociale stimulans die van een team uitgaat.
Maak gebruik van informele leiders!
Mensen hebben de sterke neiging hetzelfde te doen als mensen in de directe omgeving. Bovendien zijn we geneigd het gedrag te vertonen dat de meeste mensen vertonen, of dat nu het gewenste gedrag is of niet. We nemen risico’s die qua niveau overeenkomen met de risico’s die mensen om ons heen nemen. Deze principes doen zich ook voor in de werkomgeving. Als veel mensen het werk op een bepaalde manier doen, dan gaan anderen ervan uit dat het wel goed moet zijn en doen zij het ook zo.
Een ander fenomeen dat we in organisaties terug zien komen is informeel leiderschap. In iedere organisatie is als het ware een informeel netwerk actief waarbinnen medewerkers elkaar beïnvloeden. Dit netwerk kent een klein aantal informele leiders. Tel deze principes bij elkaar op en we hebben een effectief mechanisme om veilig werken te promoten. Zorg ervoor dat je de informele leiders kent en hen meeneemt in een verandering of een belangrijke veiligheidsinstructie. De kans is zeer groot dat zij op hun beurt middels hun eigen veilige gedrag andere collega’s hierin meenemen en als het ware besmetten.
Tot slot nog een laatste eenvoudige, maar waardevolle les. Focus bij het managen van veiligheid niet alleen op dingen die niet goed gaan of op de gevaarlijke situaties. Ga in de veiligheidsrondes juist op zoek naar plekken waar veilig gewerkt wordt en deel deze voorbeelden tijdens presentaties, op de werkvloer of bijvoorbeeld via intranet. Immers, goed voorbeeld doet goed volgen. En alles wat aandacht krijgt groeit!
