Laat risicobewustzijn deel uitmaken van het DNA

Dinsdag 14 mei 2019| Leestijd: 3 minuten | Iris Boderie

Integraal risicomanagement (IRM) komt bij veel organisaties steeds hoger op de agenda te staan. En dat is niet zo gek gezien de dynamische omgeving waar wij ons momenteel in bevinden. Onze omgeving wordt steeds veeleisender, de aandacht voor veiligheid en gezondheid neemt toe én de kracht van social media is ongekend. Dat we risicomanagement niet meer tussen neus en lippen door kunnen doen, is bij de meeste organisaties inmiddels wel bekend. Wat men echter vaak vergeet, is dat integraal risicomanagement een taak van de gehele organisatie is, en dus niet alleen de taak van een riskmanager. Op de riskmanager na, voelen weinig mensen zich tegenwoordig echt verantwoordelijk. En dat moet (en kan) anders!

100% veiligheid is een illusie

Risico’s zijn overal en gevaarlijke en ongewenste situaties blijven optreden. Het is ondenkbaar dat we door het invoeren van maatregelen een 100% veilige werkomgeving kunnen creëren. Zeker in deze dynamische omgeving waarin de menselijke factor een prominente rol inneemt. Ga dus niet focussen op het volledig elimineren van alle risico’s, maar focus op het voorkomen van schade. Om dit te bereiken, is het belangrijk om alle risico’s inzichtelijk te krijgen, te analyseren en te borgen. Maak hier een doorlopend proces van zodat je continu grip hebt op alle risico’s binnen jouw organisatie én de risico’s onderdeel kunt laten uitmaken van alledaagse beslissingen. Alleen zo kan schade in te toekomst voorkomen worden.

Risicobewustzijn = onbewust gedrag stimuleren

Nu je als riskmanager meer grip hebt op risico’s, is het moment suprême aangebroken. Bij de gehele organisatie (van directie tot aan de werkvloer) moet het risicobewustzijn vergroot worden. IRM kan alleen succesvol zijn als iedereen continu zijn of haar steentje bijdraagt, ongeacht de functie, rol of risicovolwassenheid. Het herkennen van risico’s is de kern van risicobewustzijn. Besef dat medewerkers risico’s niet vanzelfsprekend herkennen, dus communiceer hierover. Doe dit niet alleen in de vorm van een voorlichting maar vooral door het gewenste gedrag te belonen. Denk bijvoorbeeld aan het geven van een compliment. Doe je dit ook nog eens waar anderen bij zijn, dan sla je helemaal de spijker op zijn kop. Je pakt dan namelijk ook het sociale aspect (groepsdruk) beet en daar zijn we allemaal, onbewust, gevoelig voor. Maar er zijn meer psychologische tips voor het vergroten van het risicobewustzijn. Benieuwd? Lees dan ook eens het artikel ‘Veilig werken is niet voor iedereen de norm’ waarin we handvatten geven voor het vinden van de juiste knoppen in het brein (die het bewustzijn bij medewerkers kunnen vergroten).

Als je ziet dat iets goed gaat, geef dan een compliment.
Zie je dat iets fout gaat, bied dan je hulp aan.

Communiceren = leren

Om het risicobewustzijn onderdeel uit te laten maken van het DNA, moeten risico’s proactief worden gesignaleerd en gevaarlijke situaties, afwijkingen en incidenten 24/7 worden gemeld. Alleen zo kan er lering uit getrokken worden en kan schade in de toekomst voorkomen worden. Waar we zojuist het aspect ‘risico’s herkennen’ hebben behandeld, is het ook belangrijk dat men de risico’s bespreekbaar maakt. Want dat we onze handen moeten desinfecteren voor we een steriele omgeving betreden óf dat we schoenen met stalen neuzen aan moeten als we de werkplaats in lopen, dat weten we stiekem allemaal. Toch doen we het soms niet. Voor een riskmanager is het belangrijk om te achterhalen waarom we dit niet doen. Je gaat namelijk hele andere maatregelen treffen als het desinfectiemiddel op is, dan wanneer de locatie waar men moet desinfecteren nog 100 meter lopen is van de betreffende steriele omgeving. De juiste maatregel treffen, kan dus alleen als de riskmanager input krijgt vanuit alle lagen binnen de organisatie.

Goed voorbeeld doet volgen

Een veelgehoord excuus voor het niet vertonen van gewenst en veilig gedrag, is dat anderen het ook niet doen. Ook dit gedrag heeft te maken met het sociale aspect op de werkvloer. Als belangrijke personen binnen jouw organisatie (denk aan de directie, leidinggevenden of andere personen waar mensen positief tegenop kijken) het gewenste gedrag vertonen, zul je zien dat men dan sneller geneigd is om het gedrag te kopiëren, of ze het er nou mee eens zijn of niet. Door juist deze mensen vervolgens te complimenteren in het bijzijn van andere medewerkers, maak je de kans op herhaling alleen maar groter. Bij deze manier van beïnvloeden speel je in op de sociale norm. Maar er is nog een manier om te beïnvloeden, namelijk: nudging. Wil je meer weten over nudging?

Effectief risicomanagement

Heb jij moeite met het verhogen van het risicobewustzijn binnen jouw organisatie? Je bent niet de enige! Uit onderzoek blijkt namelijk dat dit één van de grootste uitdagingen is bij integraal risicomanagement. Om je op weg te helpen, gaan wij graag het gesprek met je aan om te kijken naar de mogelijkheden voor jouw organisatie. Dus ben jij werkzaam als (corporate) risk- of compliance manager binnen jouw organisatie en wil je persoonlijk advies? Neem dan vrijblijvend contact op met een van onze risk professionals.

Dit vind je wellicht ook interessant: