Een lijst met risico’s doet niets. Het gaat erom dat we via data en feedback informatie krijgen hoe effectief de maatregelen zijn in de praktijk. Werken ze, waardoor de kans dat het risico voorkomt verkleind wordt of de schade wordt verminderd? En hoeveel kost het om de maatregelen uit te voeren, zodat je een afweging te maken of die kosten verantwoord zijn in relatie tot de kosten wanneer het risico voorkomt.
Bij maatregelen wordt vaak verwezen naar documenten, beleid, werkinstructies etc. Dit is niet voldoende om als beheersmaatregel bij risico’s te fungeren. Deze maatregelen doen namelijk niets. Het zijn beschrijvingen, statische maatregelen. Een voorbeeld hierbij:
Tijdens een BHV- of EHBO-cursus leer je o.a. hoe je moet reanimeren, hoe je iemand in de stabiele zijligging legt en hoe je verschillende typen branden moet blussen. Het certificaat dat je krijgt is 1 of 2 jaar geldig, daarna ga je op herhaling om je kennis op te frissen. Maar, vrijwel niemand zal precies onthouden hoe het ook alweer zat. Een app of een boek met protocollen bij calamiteiten biedt dan houvast. Maar voor iemand die nooit een cursus heeft gehad, is zo’n app of protocol niet heel nuttig, omdat diegene de basiskennis mist. Een actieve maatregel is dus een korte oefening die periodiek wordt uitgevoerd.
Bij het bepalen van de juiste maatregelen inclusief het checken van de effectiviteit is het belangrijk om alleen die controles uit te voeren die als nuttig worden beschouwd, en dat er geen controles worden gedaan enkel om het controleren op zichzelf. Dat komt het verantwoordelijkheidsgevoel bij de eigenaar namelijk niet ten goede.