Generaties op de werkvloer: zo ga je ermee om

Maandag 13 januari 2020 | Leestijd: 6 minuten | Silvie van de Haterd

Het woord ‘boomer’ is verkozen tot het woord van het jaar 2019. Dat is kenmerkend voor wat er vandaag de dag speelt: generatieverschillen spelen een grote rol in het dagelijks leven, en dus ook op de werkvloer. De vooroordelen zijn niet van de lucht: babyboomers hebben een 9-tot-5-mentaliteit, millennials zijn lui, Generatie X heeft geen eigen mening en Generatie Z is vergroeid met de smartphone. Ondanks deze vooroordelen moeten we op de werkvloer wel allemaal met elkaar door een deur kunnen. Hoe krijg je alle neuzen dezelfde kant op? En wat kunnen de generaties van elkaar leren?

De verschillende generaties

Een generatie is, volgens de Van Dale, een groep van ongeveer gelijktijdig geboren mensen. Gelijktijdig mag je hierin best ruim nemen. Meestal beslaat een generatie een periode van 10 tot 20 jaar. Wat een generatie vooral tot generatie maakt, zijn de normen, waarden en het gedachtegoed die deze groep mensen verbinden. Een nieuwe generatie komt vaak voort uit een breuk met wat daarvoor gewoon was.

Het is dus ook niet altijd op een jaar nauwkeurig te bepalen wat nu precies een generatie is, soms wijken de ideeën daarover echt wel een aantal jaren af of is er een overlap. Dat komt omdat het meer om normen en waarden gaat, dan om hoe oud iemand precies is. Inmiddels zitten we op de werkvloer met vier verschillende generaties die het samen moeten zien te rooien: babyboomers, Generatie X, millennials (Generatie Y) en Generatie Z.

Ok, boomer

Dat er verschillen zijn tussen de generaties mag duidelijk zijn. En dat is ook niet vreemd. De ene generatie kwam net na een vernietigende oorlog ter wereld, de ander heeft één of meerdere crises bewust meegemaakt en de derde kwam in een gespreid bedje ter wereld. En de laatste generatie Z heeft een beetje van alle drie én is gewend om alles ‘on demand’ te kunnen doen.

Dat dit niet altijd even goed en harmonieus samengaat, blijkt wel als eind 2019 de term ‘Ok, boomer’ een vlucht neemt. Het is het korte antwoord van millennials op het niet aflatende commentaar van de babyboomers. Het is een kort statement: prima dat je dat denkt maar ik ga je het tegendeel bewijzen. Of het nu om de klimaatverandering gaat of om de gedachte dat je met een ‘apart’ uiterlijk (zoals roze haar, zichtbare tattoos) niet aan een baan komt. Maar ook tussen andere generaties botert het niet altijd.

Inmiddels bevolken vier generaties onze werkvloer. De oudste boomers zijn weliswaar met pensioen maar de jongste telgen van deze generatie moeten nog een aantal jaren doorwerken. En dan krijg je ook de jongste generatie (generatie Z) die net komt kijken maar in de komende jaren wél onze werkplekken gaan bevolken. Hoe zorgen we er nu samen voor dat het een beetje gezellig wordt én dat we ons gezamenlijke doel gaan behalen?

Start met een beetje begrip voor elkaar

Het belangrijkste is dat we begrip voor elkaar moeten hebben. Dat we beseffen dat een andere generatie opgegroeid is met eigen normen en waarden en dat iedere generatie zijn eigen uitdagingen kent. Hebben babyboomers (1945-1964) het alleen maar makkelijk gehad dankzij de welvaart na de oorlog? Nee hoor, zij hebben zich juist los moeten maken van de strenge, verzuilde (en godsdienstige) generatie vóór hen. Zij zijn het die de weg vrijgemaakt hebben voor nieuwe samenlevingsvormen (samenwonen zonder trouwen), feminisme en andere zaken waar we nu nog steeds voor staan binnen onze cultuur.

Generatie X (1965-1979) heeft moeten overleven, hebben de traditionele normen en waarden verder losgelaten en zijn vooral heel praktisch ingesteld. Ze hebben geleerd om niet op te geven, wat er ook op hun pad komt. Parttime werken, ook voor vrouwen, is door deze generatie omarmd.

Millennials (1980-1994) zijn opgegroeid in een tijd van digitale revolutie en hebben hierin alle ups en downs meegemaakt. De zogenoemde achterbankgeneratie kwam in een gespreid bedje terecht en heeft meegekregen dat alles kan. Ze worden ook wel screenagers genoemd maar weten ook nog (vaak) hoe het was voordat we allemaal onbeperkt toegang tot internet hadden. Dit is voor de Generatie Z (1995-2010) ondenkbaar, voor hen is het normaal dat alles on demand beschikbaar is, zij zijn praktisch geboren met een iPhone in hun handen. Daar staat tegenover dat zij veel minder met bezit hebben dan eerdere generaties en dus veel meer in een deeleconomie geloven: gebruiken wat je nodig hebt, wanneer je het nodig hebt. Oftewel, we hebben allemaal onze sterke en minder sterke kanten.

Wat kunnen we van elkaar leren?

Millennials staan bekend om hun niet aflatende optimisme, in de zin dat alles (nog) mogelijk is. Aan de andere kant zijn ze zich bewust van hun voetafdruk op de aarde, dat hun gedrag gevolgen heeft. Hier kunnen andere generaties absoluut iets van leren: dromen, durven, doen!

Babyboomers staan bekend als star, maar zij zijn opgevoed met een enorm plichtsbesef. Uitstellen komt in hun woordenboek niet voor en daar kunnen andere generaties soms best een voorbeeld aan nemen: maak af waar je aan begonnen bent. Overigens zijn boomers flexibeler dan je zou verwachten, zij vinden nieuwe technologie vaak razend interessant en vinden deeltijd werken bijvoorbeeld echt een uitkomst (vooral op hun oude dag).

Generatie X brengt een praktische instelling in de mix, een niet-lullen-maar-poetsen-mentaliteit. Voor de dromerige millennial betekent dat voetjes aan de grond. De wat starre babyboomer kan daarvan leren dat je sommige dingen dan ook maar gewoon los moet laten.

Tenslotte kunnen we van Generatie Z leren dat een abonnement de nieuwe manier van dingen aanschaffen is. Of het nu gaat om een maaltijdbox, een fiets of een auto: Generatie Z koopt het liever niet, maar leent het, deelt het of neemt het af in de vorm van een abonnement. Deze on demand- of streaming maatschappij zien we ook steeds meer op de werkvloer: of het nu gaat om softwaregebruik, trainingen of zelfs je lunch: je krijgt wat je nodig hebt, wanneer je het nodig hebt. Met één klik op de knop krijg je datgene voorgeschoteld waar je op dat moment behoefte aan hebt. Agile werken, waarbij met korte sprints en dus ook korte tijdsplanningen gewerkt wordt, past in hun straatje en kan andere generaties de structuur geven waar ze naar verlangen in een sterk veranderende (VUCA-)wereld.

We kunnen soms niet met, maar al helemaal niet zonder elkaar

Hoewel mensen elkaar op de werkvloer nog wel eens kunnen vervloeken en hier vaak de generatieverschillen de schuld van geven, durven wij te zeggen dat we alle generaties nodig hebben voor een goede mix. Andere mensen hebben met al hun karaktereigenschappen soms een verrassend verfrissende blik op werkzaamheden. Hiervoor moet je wel over je eigen eigenschappen heen kijken en zien wat anderen doen en bedoelen. Wat voor jou vanzelfsprekend is, kan voor een ander dé oplossing zijn. Kijk eens over de grenzen van je eigen kunnen heen en zoek samenwerking, juist met degene waar het misschien mee schuurt. Je zult verbaasd staan wat daar voor mooie dingen uit kunnen komen!

Ook zou je er maar zo achter kunnen komen dat je meer met elkaar gemeen hebt dan je op het eerste gezicht zou denken. Een gemeenschappelijke hobby, sport of misschien wel iets waar je het juist niet mee eens bent: het kan de gemene deler zijn die een start is van een succesvolle samenwerking! Kijk dus ook eens naar wat je verbindt, in plaats van wat jullie tegenover elkaar zet.

Daarnaast helpt het om alle neuzen dezelfde kant uit te krijgen door op eenzelfde manier te werken en duidelijke afspraken met elkaar te maken. In protocollen, werkinstructies etc. kun je richtlijnen vastleggen waar iedereen zich aan moet houden. Door deze vast te leggen in een documentmanagementsysteem en continu bij te houden, weet iedereen wat er van hem/haar verwacht wordt. Door deze via verschillende platformen aan te bieden, bijvoorbeeld via een mobiele app of desktop, bedien je ieder persoon zoals hij/zij dat prettig vindt. Onze experts hebben ervaring met de implementatie van kwaliteitsmanagement binnen diverse organisaties. Interesse? Neem vrijblijvend contact met hen op om hier over van gedachten te wisselen.